** น้ำแข็งเดือนสิบ**
** น้ำแข็งเดือนสิบ**
**อาชีพคนหาบน้ำแข็งในย่านเยาวราช**
คนหาบน้ำแข็ง หรือที่รู้จักกันในนาม "ไอซ์แบ็กเกอร์" ในย่านเยาวราช ถือเป็นอาชีพเก่าแก่อาชีพหนึ่งซึ่งสืบทอดกันมายาวนานกว่าศตวรรษ ในอดีตน้ำแข็งสำหรับบริโภคในกรุงเทพมหานครยังต้องพึ่งพาการนำเข้าจากต่างประเทศ โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อนที่ความต้องการบริโภคน้ำแข็งมีสูง แต่ปัจจุบันด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยขึ้น ทำให้น้ำแข็งสามารถผลิตได้ในประเทศ และมีโรงงานผลิตน้ำแข็งเกิดขึ้นมากมาย
**ความสำคัญของน้ำแข็ง**
ในอดีตน้ำแข็งมีความจำเป็นอย่างมากในการถนอมอาหาร ช่วยรักษาความสดให้คงอยู่นานยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการขนส่งอาหารจากต่างจังหวัดเข้ามาจำหน่ายในกรุงเทพมหานคร แม้ปัจจุบันจะมีตู้เย็นและเครื่องทำความเย็นที่สามารถรักษาให้อาหารคงความสดชื่นได้เช่นกัน แต่ในบางร้านค้า โดยเฉพาะร้านอาหารเก่าแก่มักยังนิยมใช้น้ำแข็งเพราะมีความเชื่อว่าสามารถรักษารสชาติดั้งเดิมของอาหารได้ดีกว่า
**ที่มาของน้ำแข็งเดือนสิบ**
คำว่า "น้ำแข็งเดือนสิบ" นั้น มาจากความเชื่อของชาวจีนที่ถือกันว่าช่วงเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายนของทุกปี น้ำแข็งจะมีความบริสุทธิ์และคงทนเป็นพิเศษ เหมาะแก่การนำมาบริโภคและถนอมอาหาร จึงมีการเก็บกักน้ำแข็งไว้ในช่วงเวลานี้เพื่อใช้ตลอดทั้งปี โดยในอดีตบรรดาคนหาบน้ำแข็งจะตักน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี เพื่อนำมาผลิตน้ำแข็ง เนื่องจากน้ำบริเวณดังกล่าวจะมีความบริสุทธิ์สูง ปราศจากมลพิษ
**กระบวนการผลิตน้ำแข็ง**
ในอดีตน้ำแข็งผลิตโดยการใช้เครื่องทำน้ำแข็งแบบธรรมชาติ ซึ่งอาศัยหลักการระเหยของสารทำความเย็น ทำให้น้ำแข็งที่ได้มีความบริสุทธิ์สูง แต่ปัจจุบันได้มีการพัฒนากระบวนการผลิตน้ำแข็ง โดยใช้เครื่องทำน้ำแข็งแบบอุตสาหกรรมซึ่งมีประสิทธิภาพและความรวดเร็วในการผลิตสูงกว่า แต่ในบางพื้นที่อย่างย่านเยาวราช ยังคงมีการผลิตน้ำแข็งแบบดั้งเดิมอยู่ เพื่อคงไว้ซึ่งรสชาติและความบริสุทธิ์ของน้ำแข็ง
**อาชีพคนหาบน้ำแข็ง**
ในอดีตคนหาบน้ำแข็งเป็นอาชีพที่ได้รับความนิยมอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงหน้าร้อน เนื่องจากความต้องการใช้น้ำแข็งมีสูง คนหาบน้ำแข็งจะมีถังสังกะสีใบใหญ่ 2 ใบ หาบอยู่บนบ่าทั้งสองข้าง ภายในถังจะบรรจุน้ำแข็งก้อน และมีผ้าใบคลุมไว้เพื่อป้องกันน้ำแข็งละลายโดยจะมีเสียงตะโกนขายที่เป็นเอกลักษณ์ว่า "น้ำแข็ง..แข็ง" เพื่อเรียกลูกค้า ในสมัยก่อนอาชีพคนหาบน้ำแข็งนับเป็นอาชีพที่มีรายได้ดี เพราะน้ำแข็งเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของผู้คน
**การปรับตัวของอาชีพคนหาบน้ำแข็ง**
ในปัจจุบันด้วยการพัฒนามีเทคโนโลยีที่ทำให้สามารถผลิตน้ำแข็งได้ในปริมาณมาก และมีการขนส่งที่สะดวก ทำให้อาชีพคนหาบน้ำแข็งได้รับผลกระทบในเรื่องรายได้และความนิยม แต่คนหาบน้ำแข็งบางรายยังคงยึดอาชีพนี้ไว้ โดยมีการปรับตัว เช่น หาบน้ำแข็งในพื้นที่ที่มีความต้องการ เช่น ย่านเยาวราช หรือปรับไปขายสินค้าประเภทอื่นแทน
**ข้อดีของน้ำแข็งเดือนสิบ**
- มีความบริสุทธิ์สูง เพราะผลิตในช่วงที่อุณหภูมิต่ำ
- มีความคงทนละลายช้ากว่า
- ใช้ถนอมอาหารได้ดี
**ข้อเสียของน้ำแข็งเดือนสิบ**
- มีปริมาณจำกัด เพราะผลิตได้เฉพาะในช่วงเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายน
- มีราคาแพงกว่าน้ำแข็งทั่วไป
**เรื่องเล่าของคนหาบน้ำแข็ง**
1. ลุงโสภณ คนหาบน้ำแข็งผู้มีประสบการณ์มายาวนานกว่า 30 ปี เล่าว่า ในอดีตอาชีพคนหาบน้ำแข็งเป็นอาชีพที่ทำรายได้ดีมาก แต่ปัจจุบันรายได้ลดลงไปมาก เนื่องจากมีการผลิตน้ำแข็งในโรงงานและมีตู้เย็นใช้กันอย่างแพร่หลาย
2. ป้าสมหมายเล่าว่า เป็นคนหาบน้ำแข็งมานานกว่า 20 ปีแล้ว แม้ว่ารายได้จะไม่ดีเหมือนเมื่อก่อน แต่ก็ยังอยากทำอาชีพนี้ต่อไป เพราะเป็นอาชีพที่เลี้ยงดูครอบครัวมา
3. พี่ชัย คนหาบน้ำแข็งหนุ่มเล่าว่า เพิ่งเริ่มหาบน้ำแข็งได้ไม่นาน แต่ก็ชื่นชอบอาชีพนี้เพราะได้ออกกำลังกายและได้พบปะพูดคุยกับผู้คนมากมาย
**บทสรุป**
อาชีพคนหาบน้ำแข็งเป็นอาชีพเก่าแก่ที่สืบทอดกันมายาวนาน แม้จะได้รับผลกระทบจากเทคโนโลยี แต่ก็ยังคงมีคนหาบน้ำแข็งบางรายที่ยังยึดอาชีพนี้ไว้ ด้วยความผูกพันและความตั้งใจที่จะรักษาอาชีพดั้งเดิมนี้ไว้ ในอนาคตแม้ว่าอาชีพคนหาบน้ำแข็งอาจจะลดน้อยลงไป แต่ความสำคัญของน้ำแข็งยังคงมีอยู่ตราบใดที่ผู้คนยังมีความต้องการบริโภคน้ำแข็งและถนอมอาหาร
